(عبدالبصیر رحیمی)

 به اساس مطالعات پژوهشگران و زبانشناسان، فارسی (دری) جشن نوروز فراتر از حوزه زبان فارسی میرود، این جشن از دوره اساطیر به دوره تاریخی و دوره امروز رسیده است. اگر از نظر خاستگاه جشن نوروز فکر کنیم، بیشتر به فرهنگ سومری ها ارتباط می گیرد، به گفته وی جشن خلقت یا آفرینش در سومری باستان، همواره با ترانه سرائی منظومه های آفرینش در حضور همه مردم وپادشاهان برگزار می شد وپس از اضمحلال سومری ها که 3000 قبل از میلاد در عراق امروز تمدن را سامان داده بودند به بابلیان و بعد از آن به هخامنیشیان انتقال یافت و امروز به دست کسانی رسیده است که آن را جشن می گیرند. به باور یسنا نو روز در گذشته ها تنها یک جشن نبوده، بلکه یک آئین بود ومردمان باستان گردش زمان را در یک دایره فکر میکردند که هر365 روز بعد بر میگردد. آنها نوروز را آغاز نو شدن طبیعت و آغاز تکثر گیاهان وحتی جانوران، روز خلقت میدانستند. نو روز چی مصداقی در فرهنگ آریائی ها دارد ؟ یسنا به این پرسش چنین پاسخ میدهد، بلی همچو روایاتی در منافع و مدارک زبان فارسی وجود دارند که جمشید، نخستین بار وقتی که در بلخ پادشاه شد، پادشاهی جمشید مصادف بود به نوروز، یعنی دو رویداد در کنار هم آمدند، بر اساس پژوهش ها نو روز گسترده ای وسیع داشته که از خاور میانه تا آسیائی میانه و از جنوب آسیا تا خاور دور را شامل می شود. امروز نیز علاوه بر کشور های افغانستان ، ایران، آذریایجان؛ پاکستان، تاجکستان وترکمنستان در سایر کشور ها دیگر نیز از این روز بزرگداشت به عمل می آید. نوروز سال جدید 1396 به عنوان یک جشن بزرگ منطقه آی وسنتی، در افغانستان نیز با شکوه خاص بر گزار می گردد، امسال نیز در سراسر این کشور جشن سال نو به صورت گسترده وبا برنامه های مختلف بر گزار می شود، در ولایت ها مردم رسم و رواج های مختلفی دارند، مردم افغانستان این جشن را یکی از میراث ها ی فرهنگی شان می دانند وزنده نگه داشتن این سنت را جز افتخارات شان میدانند، اما متاسفانه این روز ها در صفحات اجتماعی و بعضاً نظریه ها دیده می شوند که نو روز را حرام میدانند، من فکر می کنم که این حرف ها بیشتر عقده ها اند، استادگی در برابر فرهنگ ها نه جائی را می گیرد ونه هم موثر است. بلکه این حرف و عنعنات بوده که از گذشته باقی مانده است. به دلیل اینکه در هیچ جای از دین اسلام یا دینی که ما پیروی اش را می کنیم گفته نشده که انسان با زایش دوباره طبیعت شادی نکند، مردمان ما هفت میوه و هفت سین را نشانی از استفاده لازم از طبعیت تعریف کرده و نمادی از بر خور داری نعمت های فراوان در یک سال پیشرو میداند، به باور برخی ها تجلیل از نوروز به نوعی سپاسگزاری از خداوند برای دادن این نعمت ها به بشر می باشد، حتی شماری از علما ی دین نوروز را یک فرهنگ کهن خوانده و گفته اند که جشن گرفتن این روز از دید گاه شرعی مانعی ندارد. این جشن در کشور های مختلف با تفاوت هائی بر گزار می گردد، مثلاً در کشور ما افغانستان هفت میوه است ودر کشور ایران هفت سین، ما درکشور خود جهنده سخی شاه مردان را در مزارشریف ، کابل وسایر زیارت گاه های دیگر بالا می کنیم همچنان روایت ها وجود دارد که این روز مصادف است با روز به تخت نشتن جمشید پادشاه نیز بوده است. درافغانستان نامزدها و زوج ها ی جوانی که هنوز عروسی نکرده اند به هم تحفه های نوروزی، شرینی، ماهی وجلبی می برند واز روز نوروز تجلیل می کنند. امروز نوروز به یک جشن بین المللی تبدیل شده است. به امید اینکه سال خوشی و مملو از محبت بدور از انتحار و انفجار داشته و تمام مسلمانان جهان به خصوص مردم شریف افغانستان در فضائی صلح و آشتی زندگی نمایند.