د داکتر ناکامورا مظلومانه وژنه ؟

درنو دوستانو

 نن موږ او تاسو ددې لپاره راټول شوي يو چې د يوه افغان دوست او په افغانستان او افغانانو مين شخص  داکتر تېتسو ناکامورا چې په ننگرهار کې په کاکا موراد مشهور وو، دده پر وژنه او دده قاتلينو پردي پالو ددې غير انساني عمل غندنه وکړو.

 د افغانستان په ختيځو ولايتونو کې د ډاکټر ناکامورا د تېرو ٢٢ کلونو فعاليتونه

  لکه دده  دافغانستان په ننگرهار کې 1500 ژوری څاگانې کيندل شوي د څښلو اوبه 650000 تنو له پاره 82500 جريبه ځمکه د کرهڼۍ له پاره جوړه شوی

 ۱۱ سربندونه او کانالونه باسل شوي، دوه مسجدونه اودوه شفاخانی اود کنړ سيند څخه داوبو مهارولو کار ډېر موثر ګڼل شوي، چې ورسره د زرګونو کسانو ژوند هم په مثبت ډول بدل شوى دى.

د ٧٣ کلن ناکامورا هغه کارونه چې د اوبو د مديريت، کرنې او د اوبولګولو په برخه کې کړي، د پام وړ ګڼل کېږي.دا شخص د جاپان له ارام پرمختللي هيواد نه دلته را غلی وو که لږ شاته ولاړ شم ووايم چی دده بل ملگری اينجنر ايتو د افغانستان په ختيځه برخه ننگرهار هميشه بهار کې په 2003 زکال يوه پروژه پېل کړی وه دا اينجنر د داکتر نا کامورا د لاری پوخ ملگری وو دی هم  د طالبانو لخوا تر بريد لاندې راغلو خود سيمې خلکو دده دژغورلو له پاره راووتل او د طالبانو نه د خلاصون په هکله وجنگيدل ليکن بريالي نه شول اينجنر ايتو ددوی لخوا ووژل شو.

اوس دا سوال پيدا کيږي چی ناکا مورا  او اينجنر ايتو افغانستان  ته د څه له پاره را غلي وه؟

ايا د کوم نظامي روزونکو دنده يې درلوده؟

ايا دافغان وسلوال پوځ کوم سلا کاران  وو؟ ځواب، نه خير

  داکتر نا کا مورا د افغانانو ، په تیره بیا د ننګرهار د خلکو یو مهم دوست چې د ژوند ډيره برخه یې د خلکو د ژوند د ښه والي ، په سمسورو باغونو او پټيو د سپيرو دښتو د اړولو ، د افغانانو د روغتیا او خوړو د بسیایني او یو لړ نورو ټولګټو هلو ځلو کولو ته وقف کړي وه ، د افغانستان د ابادۍ ، سمسورتیا او د انسانیت دوښمنانو له خوا په ډيره ناځوانۍ او بې رحمۍ دندي ته د تګ پر مهال د جلال اباد ښار کې د خپلو ساتونکو سره یو ځاي د ترهګریز برید په ترځ کې ووژل شو .

دا چی ډاکتر مورا په کا کا موراد مشهور شوی وو سلگونو رسنيو، ليکوالانو،سياسي ملي شخصيتونو، اوسياسي گوندونو لخوا دده وژنه يو پست وحشېانه عمل بللی اودده بی رحمانه وژنه يي په کلکو ټکو غندلی ده، هغه د اوه سوه زره ډالرو په ارزښت د مرواريد کانال رغولو خوددې هېواد غلام صفته پردي پالو د اي ايس اي په لارښونه دوحشت، بربريت ټيکدارانو د خپل تور بادار بيا داستر خدمتگار په نښه کړ او وي وژلو ځکه ددی هيواد ټول خدمتگاران د بربريت ښکار دي.

يو ليکوال ليکي چی موږ داسامه بن لادن ساتلو  په خاطر خپل هيواد لوټی لوټی کړخو داکتر نا کا موراد مو ووژلو افسوس سل ځله افسوس.

درنو دوستانو د جا پان خلک به اوس يو د بل څخه پوښتنه کوي چی نا کا مورا په افغانستان کې څه کول؟ نور به ځواب ور کوي چی هغه هلته شاړی ځمکې ابادولی اوبه خور سيستم يې جوړولوبیا به پوښتنه وکړي چی ولی وواژه؟ ځواب به يې دا وي چي دا ډول خلک چی دی وواژه هغه تياری خوښوي.

موږ افغانان د ډاکټر ناکامورا وژنه ډير ستر بشري ضد جنایت بولو او هغه په سختو ټکو غندو . ځکه هغه د جګړه ایزو فعالیتونو پر ځاي افغانانو ته نه هیریدونکي اقتصادي ، ټولنیز ، روغتیایې او نور انساني خدمتونه کول چې په یادولو یې هر افغان او بشرپال نړیوال ویاړ کوي . د افغانستان په تیره بیا د ننګرهار د ابادۍ او پر ځان د بسیا کېدو له پاره د ناکامورا پيل کړي او پر سر رسیدلي پروژو زیات افغانان د جګړي له لیکو را جلا کړل څو په خپل مټ حلاله مړۍ ډوډۍ د خپلو کورنیو له پاره پيدا کړي .

ترهګر او د هغوي سیمه ایز او نړیوال ملاتړي چې یوازې انسان وژنه او مدنیت ورانونه پيژنې نه شي کولی د ناکامورا او د هغه د ملګرو په وژنه افغان او نړیوال بشرپال له خپلي سپيڅلې انساني لاري را وګرځوي

 موږدا بشري جنایت په غټو ټکو غندو ، ناکامورا ته د درناوي په نیت د افغانستان له حکومت څخه غواړي چې:

د اوبو لګولو هغه پروژه چې ناکامورا په ننګرهار کې پيل کړي وه او ډيره برخه یې سرته رسیدلي ده د هغه په نامه ونومول شي

( .د هغه جنازه په ځانګړو مراسمو د یوه جګ پوړي پلاوي په ملتیا ، د یوه غوره پيغام سره ابایي خاوري ته ولیږدول شيm agha (2).)

له نړیوالو بشري او ډیپلوماټيکو ټولنو سره د سلا مشورو کولو له لاري د ناکامورا د قاتلینو او د هغوي د ملاتړو د موندلو او په سخته سزا د هغوي د رسولو هلي ځلي پيل او چټکې کړي.

د هغو بشرپالو بهرنې کارپوهانو د امنیت خوندي ساتلو له پاره چې ، افغانانو ته د هېواد دننه د انساني مرستو د رسولو چوپړ کوي ، کلک امنیتې تدبیرونه ونیول شي.

د ډاکټر ناکا !مورا روح دې ښاد وي

 

د ابادۍ قربانې!

42492224_1812862165503252_6497167933997842432_n

ډاکټر تیتسو ناکامورا د افغانستان په تیره بیا د ننګرهار د ابادۍ په خاطر خپل خوږ ژوند له لاسه ورکړ . هغه د ۲۰۱۹ م کال د دیسامبر په ۴ مه د سبایي په ۸ بجو ، د جلال اباد ښارکې د یوه ترهګریز برید په پایله کې د څو نورو کسانو په ګډون چې یو یې ساتونکی او بل یې ډریور ؤ ووژل شو. دغې خونړۍ پیښي ټولو افغانانو او نړیوالو ته سخت ټکان ورکړ . ډیرئ افغانانو د ډاکټر ناکامورا یا کاکا مراد په ناځوانمردانه وژنه ژور خپګان ښکاره کړ او د وطن له هري خوا د زیاتو اوښکو په تویولو ، د افغانستان د خلکو ټولو ټبرونو له نامراده کاکا مراد ، د هغه د انساني سترو خدمتونو د درناوي ، مننې کولو او د غمزپلي کورنۍ سره یې د کلکې همدردۍ ښودلو بې ساري څرګندونه وکړه .

د ټولي نړۍ په تیره بیا د پښتونخوا او افغانستان خلکو او رسنیو په وحشیانه توګه د ډاکټر ناکامورا وژنه د انسانیت په وړاندي پیښ ستر خطر او د افغانستان د بیا جوړونې بهیر ته لوي ګواښ بللی او ناکامورا یې د کنړ سیند د مهارولو ، د ګمبیري په څیر د سپیرو دښتو د خړوبولو او زرغونولو او ابادۍ قربانې یاد کړی دی. په شننو کې ګوته نیول شوي چې وژل شوي جاپاني الاصله افغان د هیچا سره دوښمنې نه لرله یوازي له ناروغیو ، لوږي او فقر څخه د افغان وګړي د خلاصون په ګناه ، د کنړ سیند د اوبو راګرځولو پر سر د سیمي د لوي شیطاني شبکې او د هېواد د کورنۍ مافیا د ګډ پلان په پایله کې ترور شوی دی .

ډاکټر تیتسو ناکامورا ځکه د سیمي د ډیرو دون صفته استخباراتو او مافیایي کړیو قهر او کرکه راوپاروله چې هغه د خپلو ټولګټو فعالیتونو په پایله کې د ننګرهار خلکو ته ۱۵۰۰ ژوري څاګانې ، ۱۲ ویالي ، ۲ مسجدونه او ۲ مجهز کلینیکونه جوړ کړل . په ګمبیري او شاوخوا سیمو کې یې ۸۲۰۰۰ جریبه ځمکه خړوبه کړه ، د غنمو، جوارو ، ترکاریو د کښت سربیره یي د میوو لکه مالټو باغونو په جوړولو سره ۶ لکه او ۵۰ زره وګړو ته ګټه ورسوله . هغه د مروارید په نامه ۲۷ کیلو متره اوږده ویاله د کنړ سیند له اوبو څخه د ښیوي ولسوالۍ او ګمبیري دښتې د زرغونولو په موخه وکیندله .

ناکامورا چې د ۱۹۴۶ م کال د سیپتامبر په ۱۵ مه جاپان کې زیږیدلی ؤ ، په ۱۹۸۰ مو کلونو کې افغانستان ته د طبیب په توګه چې روغتیایي مرستې وکړي راغئ . هغه د روغتیایي مرستو تر څنګ د افغان کډوالو سره په پیښور او د هېواد دننه اغیز لرونکو همکاریو کولو ته ودانګل . په ۲۰۰۰ م کال کې چې د افغانستان دننه وچکالي زیاته شوه ، خوراکې توکې لږ پیدا کېدل ، په خلکو باالخصوص کوچنیانو کې د ناروغیو کچه لوړه وختله ، هغه د کارګرانو یوه ډله جوړه کړله چې څاګانې وکنې ، د کلیو خلک پاکو اوبو ته لاسرسی ومومي او د دې په څنګ کې د اوبو لګولو ویالي وباسي . د ویالو جوړولو سره جوخت هغه د کوچنیانو او تنکیو ځوانانو له پاره د ښوونځې د جوړولو له پاره مټې راونغاړلي . په همدي کال کې۳۱ کلن کزویا ایتو چې د اوبو لګولو د ویالو په کار بوخت ؤ ، د وسله والو یاغې ګروپونو له خوا ووژل شو ،  د هغه نیمګړو چارو ته ناکامورا اوږه ورګړه چې د پلي کړي پلانونو په پایله کې هغه په ایوارډونو ، ستاینلیکونو او د افغانستان په افتخاري تابعیت ورکولو ونازول شو .

د ډاکټر ناکامورا د کار ځانګړتیا په دې کې وه چې هغه ، د اوبو لګولو د کار له ساده  طریقو څخه ، چې د ده پلرني وطن جاپان کې زیاتې کاریدلي په ګمبیري دښته او نورو ځایونو کې استفاده وکړه . په ډیره ارزانه توګه او لږ وخت کې ، د سیمه ایزو موادو په کارولو سره زیاتې ویالي وکیندل شولي او په زرهاؤ جریبه ځمکه تیاره او خړوبه شوه . هغه په ډیره کمه اجوره د کلیو خلک قانع کړل چې د هغه د اړینو پلانونو په پلي کولو کې ورسره مرسته وکړي . د ننګرهار خلکو په هغه کلک باور وکړ او ناکامورا د ولس د اعتماد په وړاندي له نیم میلیون زیاتو کلیوالو ته د خوړو ، روغتیا ، پوهني او ټولنیز ژوند برخو کې بې ساري خدمتونه وکړل . هغه د ښیوي د ولسوالۍ او ګمبیري دښتې شاړو ته اوبه ورکړي ، سمسور فارمونه ـ پټې یې جوړ کړل ، ښوونځې او جوماتونه یې ودان کړل ، ځکه خلکو ورته په درناوی او ناز کاکا مراد لقب ورکړ .

د ننګرهار د خلکو له خوا فقید ناکامورا ته د کاکا مراد لقب کارول ، د کړي کارونو په مقابل کې په ستاینلیکونو او ایواردونو د هغه ویاړل کېدل ، د افغانستان افتخاري تابعیت ورکول کېدل د خلکو او خکومت له خوا د هغه د انساندوستانه کارونو د درناوي او مننې څرګندونه کوي . کاکا مراد په خلکو ګران ؤ ، له ګرد افغانستان څخه د ټولو توکمونو او ژبو استازو د هغه له فعالیتونو څخه د قدردانۍ ژور احساس ښودلی دی . د هغه د بې رحمه وژنې په وړاندي د افغان ولس له غبرګون څخه پته لګیږي چې زموږ خلک د کار او بې کاره کسان سره بیلولی او پیژندلی شي . د افغان نارینه ، ښځو او ځوانانو ژړاګانې ، په ټولنیزو رسنیو کې د کاکا مراد په باب ځانګړي لیکني ، شعرونه او زمزمي ښیي چې د ننګرهار خلکو او هېوادوالو د ابادۍ یو ستر اتل چې د ابادۍ قربانې دی له لاسه ورکړی دی .

په ټولنیزو رسنیو کې بیا د افغانستان د خلکو د میلمه پالنې د احساس سره یو شمیر نابلده کسان د ډاکټر ناکامورا وژل د هېوادوالو کمزورتیا ګڼې ، د یو ډول پیغور او قطرو په افاده کولو سره هڅه کوي وښیي چې ګواکې افغانان د خپلو دوستانو په پیژندلو او دفاع کولو کې پاتې راغلي . هغوي له دې زاویي غواړي بهرنیانو ته وښیي چې افغانانو ته کار کول ، سر ورکول دي ! په ریښتیا کې داسې نه ده . زموږ خلکو تل له هغو بهرنیانو کرکه کړي او ورپسې پورته شوي چې د پوځي موخو په خاطر افغانستان ته راغلي . خو د ټولګټو فعالیتونو له پاره راغلو بهرنیانو سره هېوادوالو تل د ډیرو ښاغلو میلمنو په څیر چلند کړی ، هغوي یې نازولي دي . د سولي په شرایطو کې د امریکا ، اروپا ، کاناډا ، استرالیا او افریقا کارپوهانو ته افغانانو خپل زړونه ورکړي چې د متقابل انسانی باور او اړیکو داستانونه یې تر اوسه هم د مشهورو کتابونوچپټرونه جوړوي . د خواشینی ځاي دادی چې ځینې څرګندي کړۍ او پیژندل شوي اشخاص د سیمي او نړۍ د بې رحمه او وحشي صفته کړیو اجورتې انساني ضد کارونه چې د افغانانو په خاوره کې د اقتصاد ، فرهنګ ، ټولنیز ژوند د جبهي بهرنې کارپوهانو ګواښول ، تښتول ، برمته کول ، وژل ، د پیسو او نیول شوي جاسوسانو د خوشي کولو په بدل کې هغوي سپر کول دي ، له یاده وباسي او د پورتنیو افغان ضد ـ مسلمان ضد کړنو تور په سپیڅلو هېوادوالو لګوي . په افغانستان کې د سلما ، نغلو او نورو بندونو د ویجاړولو ، د لوي ترانزیتي لارو د سپړلو او مین ګذاري کولو ، د ښوونځيو د ورانولو او د کوچنیانو د مسمومولو ، د روغتیایي مرکزونو د نړولو او د هغې د کارکوونکو د وژلو او تښتولو ، د پلونو او پلچکونو د الوزولو د انساني ضد فعالیتونو تر څنګ د بهرنیو انجینرانو ، ډاکټرانو ، کارپوهانو ، استاذانو او مسلکي حرفوي کسانو په تښتولو او د هغې پر سر معامله کولو کې تر اوسه د پاکستان او ایران د استخباراتو په وړاندي د افغانانو مالومات او کرکه په تیرو څلورو لسیزو کې زیات محسوس شوي .

هېوادوال د خپل انګړ جوړونکې نه وژنې ، دا د افغانانو دوښمنان دي چې د افغانستان د بیا جوړونې ستنې غورځوي ، د هغې معماران تښتوي او وژني يي !!

له دې کبله د نامراده کاکا مراد ، وژونکي که د دې خاوري اوسیدونکې هم وي ، ځکه افغانان نه دي چې هغوي د پاکستان د استخباراتو د اندیښنو په ځواب کې ( د ګمبیري د سپیري دښتې په بڼ د اړولو ) معمار او د کنړ سیند د اوبو مهارونکی وژلی دی ! دا ډول هڅه یوه انساني ضد ـ افغاني ضد او اسلامي ضد هڅه ده چې هیڅ هېوادوال ورته زړه نه شي نیولی !

د ډاکټر ناکامورا او دهغه د ورسره ملګرو وژل او شهیدانول ، د هغو سیمه ایزو څرګندو کریو دسیسه ده چې د افغانستان اوبو ، ځنګلونو او نورو طبیعي شتمنیو ته د تالان په عینکو کې کوري !

د افغانستان حکومت او خلک په یوه شي کې پاتې راغلي چې ولي د داسې شومي سناریو په برخه کې کشفي ـ استخباراتي او ولسي مالومات او هڅې همغږي شوي نه دي ؟ ولي ژغورونکي او د ګواښ لږیدو تدبیرونه له پخوا نه دي نیول شوي ؟ ځکه دا ډول پیښې ان په ډیرو پرمختللو هېوادونو کې پیښیږي چې هغوي ورته په مسلکې ډول د مخنیوي لاري چاري لا له وړاندي پیشبینې کوي .

په پاي کې د کاکا مراد او د هغه د ملګرو وژنه افغانانو ته ستر ماتم دی ، د هغوی روح ته د مغفرت دوعا استوو . د فقید ناکامورا او د ورسره شهیدانو د کورنیو او د جاپان د دوست هېواد ولس سره ژوره غمرازي څرګندوو او په بربنډه وایو چې تر سره شوي وژنه یوه ستراتیژیکه وژنه ده ، لامل یې افغانان نه ، بلکه د سیمي استخبارات په تیره بیا د پاکستان اي اس اي ده !

ناکامورا یا کاکا مراد د ابادۍ قرباني دی!

 

 

 

افغان سوله د جنگ جگړوکول

محمدآقا کوچی

تر 9مياشتو وروسته دامريکا او طالب مشرانو په ټپه دريدلې خبری بيا پېل شوی ۴ورځې وشوی خو پاېله نشته جنگونو بمي چاودنو ځان وژنوځور اخستی د بگرام پر هوايي ډگر کې د طالبانو بريد د ۹۰ تنو زيات عام خلک ټپيان يا ووژل شوي په کندز، ننگرهار، او جوزجان کې زړه بگنونکې پېښې وشوی.

د ټاکنو پاېلی هم د نا څرگند برخليک خواته درومي يو شمېر هغه کسان چی تير ۲۲ کلونو په اوږدو کې د ملت پر اوږو سپاره او خورا ستر پانگوال شول د خپلو پانگو د خوندي کولو د حساب نه ورکولو اود ملت پر وړاندې د ستر خنډ دسولی پر وړاندې ستر خنډونه جوړ کړي دا کسان د خپل راتلونکي له ويری دا ډول جنجالونه زيږوي، دا ټولی ستونزی بهرني او کورني اړخونه په گډه سره يودبل په مرسته پنځوي.

 سناتور لیندسي ګراهم په دې باور دی چې دافغانستان جګړه هغه وخت ختمیږي چې امریکا له پاکستان سره خبرې وکړي نه له طالبانو سره. ګراهم وویل: “دا چې له طالبانو سره مذاکرات روان دي، فکر کوم موږ غلطې کړې، باید له پاکستان سره مذاکرات پیل کړو، که پاکستان په خپله خاوره کې طالبانو ته ځای ور نه کړي په افغانستان کې به جګړه په څو اونیو کې پای ته ورسیږي.”

دواشنگټن پوست ورځپاڼې ددوشنبې په ورځ دسمبر ٩ هغه دولتي اسناد خپاره کړل چې ددې ورځپاڼې دریپوت پر بنسټ، لوړپوړو امریکایي مقاماتو دافغانستان د ١٨ کلنې جگړې په اړه په بې حده خوشبینانه ویناو خلک تیرایستلي دي. پنټګان هم دا ادعا رد کړې چې دافغانستان دجګړې په هکله خلک تیر ایستل شوی دي. دافغانستان په جګړه کې لږ تر لږه ۲۴۰۰ امریکايي سرتیري وژل شوي او پر دې جګړې شاوخوا یو ټریلیون ډالر لګیدلی دي.

زما په اند که ټوله نړې دافغان جگړې سره پرتله شي دومره اوږده ويرانونکی وژونکې جگړه د نړې په هيڅ گوټ کې نه ده شوی نړېوالو جگړ نه نيولی د ويتنام، امريکا، عربو، هند پاکستان ،پاکستان بنگلديش اونور دومره وژونکې جگړه کې ښکېل شوي نه وه او نه به وي، زه فکر کوم دافغانستان  نيابتي جگړه دنړې دسترو هېوادونو يانی امريکا روسيه، پاکستان ايران او نورو سيميزو هېوادو د خپلو مخو او گټو له پاره دا درنه وژونکې جگړه زموږ پر خوار ملت تپلی اود جنگ جگړو دوام ته نوری لاری چاری هم لټوي.

 د پوره تعجب او پوره دقت خبره خوداده چی ويل کېږې دامريکا او طالب مشران به ژر خپلو کې د سولی تړؤن لاسليک کاندي اوددوی تر مينځ به اوربند وشي ولی مري افغان سوزي افغان بیکوره درپدرگرځې افغان طالب هم ځان بولي افغان بيا نو دخپل افغان سره سوله نه کوي اوربند نه کوي دا سوله به دايمي وي ؟ پايداره به وي؟ زما په انه نه خير داسی هوکړې مخکې هم شوي ولی پاېله جنگ دربدري وژنه چور شوی .

 که سوله کيږې بايد په ډانگ پيلی توگه افغان حکومت، امريکا، طالبان او نړېوال ملگري ملتونه او گاونډيان د يوی رښتنی اجماع په جوړولو سره په سوله لاسليک اود جنگ ختم اعلان کړي کنه داهسی غلول تيروتل دي اوبس.

 ماقا شيرزاد20191212

شپېګل: د سولې تر خبرو یوازې څو ورځې مخکې جمهور رئیس ټرمپ د ټوېټر له لارې له طالبانو سره د سولې د خبرو ناڅاپي پای اعلان کړ. تاسو خپه شوئ که خوشحاله؟

جمهور رئیس غني: هېڅ یو. ما بیا بیا امریکا متحدو ایالتونو ته خبرداری ورکړی و چې له طالبانو سره د واشنګټن د خبرو کړنلاره په یوازې توګه بې‌پایلې ده، وروستی ځل مې د خبرو تر ماتېدو څلور ورځې وړاندې یادونه کړې وه. د سولې خبرې یوازې هغه مهال بريالۍ کېږي چې افغان حکومت نه یوازې پکې ګډون ولري، بلکې مشري يې وکړي. موږ باید دغه لاره خپله کړو. البته موږ د نړیوالې ټولنې ملاتړ ته اړ یو، خو موږ باید چارې په خپل واک کې واخلو. موږ باید هېره نه کړو چې دا د کابل حکومت و چې له طالبانو سره یې لومړی ځل له نړیوالې مرستې پرته اوربند تنظیم کړ. موږ باید هغې لارې ته بېرته ستانه شو چې موږ غوره کړې وي، نه نورو.شپېګل: آیا جمهور رئیس ټرمپ نړۍ ته د خپل تصمیم تر اعلان وړاندې تاسو ته خبر درکړ؟
جمهور رئیس غني: نه. معمولاً د بهرنیو چارو وزیر مایک پامپېوو له ما سره خبرې کوي – دا د دغو ورځو تشریفات (رسمیات) دي. خو موږ تر هغه ټویټ وړاندې په تماس کې وو.شپېګل: د افغان حکومت او طالبانو تر منځ په کېمپ ډېوېډ کې ناسته واقعاً تر کومه بريده نږدې شوې وه؟ او له دې ناستې ستاسو تمه څه وه؟

جمهور رئیس غني: موږ له یوې سمبوليکې غونډې پرته د بل څه تمه نه لرله چې دواړو لورو به پکې په رسمي ډول یوې سياسي حل‌لارې ته د رسېدو او د ګډې موخې په خاطر د جنګ د پای ته رسولو ژمنه کوله؛ خو دا نوره بې‌ځایه ده چې په اړه یې نور بحث وشي. موږ د کومې تاریخي هوکړې تمه نه لرله. هغه اوربند چې جمهور رئیس ټرمپ د نورو خبرو لپاره د یوې مقدمې په توګه منلی و، طالبانو عملي نه‌کړ چې ښايي جوګه يې نه وو یا يې هم ښايي نه غوښتل.

شپېګل: تاسو يې پر دلیل پوهېږئ؟

جمهور رئیس غني: له طالبانو په هر ډګر کې حساب ګډوډ شوی. لومړی د دوی درک د افغانانو د مقاومت په اړه ناسم و، دوی غوښتل خپل دریځ په خبرو کې په پرله‌پسې چاودنو سره پیاوړی کړي. دوی جمهور رئیس ټرمپ هم نه و پېژندلی. دوی غوښتل خبرې د خپلې بریا په توګه وښيي او په ګڼو بریدونو سره د سولې تر وروستۍ هوکړې وړاندې په خبرو کې نورې موخې هم تر لاسه کړي. دوی داسې تصویر وړاندې کاوه چې پکې افغان حکومت او امنيتي ځواکونه مات شوي وو؛ خو افغانستان ويتنام نه دی – دلته په کابل کې څوک په چورلکو نه دي تړلي چې له هېواده وتښتي.

شپېګل: اوس باید څه وشي؟

جمهور رئیس غني: لومړی موږ ګډ چلند غوره کولو ته اړ یو. له “موږ” زما مطلب د افغانستان حکومت او امريکا متحد ایالتونه او نړیواله ټولنه ټول دي. له طالبانو تمې په وروستيو میاشتو کې ډېرې شوې، ځکه هر چا طالبانو ته د بیړنیو پایلو د تر لاسه کولو په موخه د سولې د خبرو په خاطر مراجعه کوله. اوس یو وار بیا ګډې تګلارې ته اړ یو، داسې تګلاره چې میاشتې ونه‌نيسي بلکې څو اونۍ وخت واخلي.

شپېګل: که تاسو د خبرو اړخ وای، کوم کار به مو متفاوت کړی وای؟

جمهور رئیس غني: زه ساده مرکچي نه یم [په آسانه نه قانع کېږم]، ټول پر دې پوهېږي. زه زموږ د ګټو سرسخت پلوی یم. که د سولې هوکړه‌لیک زموږ مهمې ستونزې حل نه‌کړي، ان که پایدار هم وي زه به یې ونه‌منم. دا ستونزې به وروسته بېرته سر راپورته کړي، هر افغان پر دې خبره له تاریخه پوهېږي.

شپېګل: تاسو کوم شیان د افغان حکومت لارښودونه یا هم حتا سرې کرښې بولئ؟

جمهور رئیس غني: له طالبانو سره هوکړه باید د افغانستان د اساسي قانون ارزښتونه، بشري حقونه، ډيموکراسي او د ښځو حقونه تضمین کړي. تر دې پرته خبرې بې‌ګټې دي. موږ به په حکومت کې او ان په افغان ټولنه کې د طالبانو ادغام له سختو تضمینونو پرته ونه‌منو.

شپېګل: د طالبانو استازي تر ډېره پېژندل شوي جنګي قوماندانان دي، هغوی چې د لوېدیځو ځواکونو خلاف خونړۍ جګړه پر مخ وړي. تاسو به د یوه امریکايي یا جرمني وژل شوي سرتېري کونډې ته څرنګه ځواب وایئ چې دا کسان اوس په حکومت کې په لوړو پوستونو مقررېږي؟

جمهور رئیس غني: زما غمرازي له ټولو هغو سره ده چې د دې جګړې قرباني شوي او لوړه بیه یې پرې کړې. زما هېواد او زه به د هغوی د قربانیو همېشني منندوی یو. داسې هېڅ کلمې نه‌شته چې د یوې کونډې درد دوا کړي، خو زه به هغې ته ووایم چې دغه نړیوال ماموریت زموږ هېواد په بنسټیز ډول بدل کړ. افغانستان به نور داسې هېواد نه وي چې ښځې پکې په کورونو کې د قفسونو په څېر بندي ساتل کېږي. پر دې سربېره، زه به دوی ته ووایم چې د سولې د هرې هوکړې موخه به دا وي چې د نړیوالو او ځايي سرتېرو خلاف د وینې تویولو لړۍ ودروي. زه خبر یم چې د دغسې هوکړې بیه په ډېر دردناک ډول لوړه ده، په تېره بیا د هغوی لپاره چې د خپل زړه ټوټې یې له لاسه ورکړې وي.

شپېګل: د خبرو په جریان کې مو طالبان وليدل چې یا يې نه غوښتل یا یې نه‌شولی کولای خپلې ژمنې پر ځای کړي – په تېره بیا د تاوتریخوالي د کمولو په برخه کې. پر دوی باور کېدای شي؟

جمهور رئیس غني: زه په خپل ژوند کې له سند پرته پر چا باور نه کوم. باور باید د پوره‌کړو ژمنو له لارې راشي. افغانستان او نړیواله ټولنه باید اوس خپلې غوښتنې تنظیم کړي او له طالبانو هم خپلې تمې راټيټې کړي. موږ باید ډېر روښانه ووایو چې موږ به دوی ته تسلیم نه‌شو. که طالبان فکر کوي چې کابل ته به راشي او هر هغه پرمختګ به له منځه یوسي چې تر اوسه په افغانستان کې شوی، په بشپړ ډول په غلطه دي. دوی بیا رول لوبولای شي، خو دوی به له ټاکنو سره مخ کېږي چې دوی به اړ وي تر څو په حکومت کې هر پوست ته د رسېدو لپاره د ولسونو ملاتړ ولري.

شپېګل: فکر کوئ چې طالبان به ټاکنې ومني؟

جمهور رئیس غني: دوی يې باید ومني. د ګلبدين حکمتیار مثال وګورئ. هغه د یوې اسلام‌پالې ګوريلا بې‌رحمه او پیاوړې ډلې مشر و چې د کلونو په اوږدو کې يې زموږ او د نړیوالې ټولنې پر ځواکونو بریدونه کول. موږ هغه تر خبرو وورسته قانع کړ چې کابل ته راشي او دلته په آزادۍ کې واوسېږي. موږ پر خپلو ژمنو عمل وکړ او هغه په اوسنيو ټاکنو کې نوماند و. د هغه پایلې به د دې ازموینه هم وي چې آیا طالبان هم د افغانستان د خلکو تر منځ پیاوړی ملاتړ لري که نه.

شپېګل: په سپینه ماڼۍ کې تر روان کشمکش هاخوا داسې ښکاري چې یوازې جمهور رئیس ټرمپ هم نه دی چې په افغانستان کې له روان ماموریته راضي نه دی. تاسو د هغه او د امریکا د خلکو ستړیا درک کولای شئ؟

جمهور رئیس غني: زه یې کاملاً درک کوم. نړیوال ځواکونه دلته د نږدې ۱۸ کلونو لپاره وو چې دا اوږده موده او سخت وخت و. زه پوهېږم چې افغانستان تر ابده ځان د نړیوالې ټولنې په غاړه کې نه‌شي ور اچولای. موږ باید هېره نه‌کړو چې امریکا تر اوسني ماموریته ډېر بېل ماموریت پیل کړی و. دوی غوښتل د سپټمبر د یوولسمې نېټې تر ناوړه پېښې وروسته القاعده له منځه یوسي. زه د واشنګټن اراده او دا چې یاده موخه بشپړه شوې، د دوی د ځواکونو د ایستلو په اړه د دوی تصمیم کاملاً درک کوم؛ ځکه نو موږ په سخته هڅه کوو چې باید په خپل سر د خپلو ټولو امنيتي ستونزو د حل جوګه واوسو.

شپېګل: حتی که طالبان هوکړې ته چمتو وای، پوښتنه دا ده چې تر کومه بریده د دوی مرکچيان د دغه غورځنګ پر ټولو غړو، حقاني شبکه او نورو ترهګرو ګروپونو واقعي نفوذ لري.

جمهور رئیس غني: ښکاره خبره ده چې دا تر ټولو ډېره مهمه پوښتنه ده. زه هم تر اوسه ورته روښانه ځواب یا تګلاره نه لرم؛ خو که موږ یوازې دومره وکولای شو چې طالبان له اسلامي دولت غوندې وسله‌والو ډلو بېل کړو هم موږ به دا ډلې په کافي اندازه کمزورې کړې وي. دا به زموږ او نړیوالې ټولنې تر منځ د یوې ګډې موخې په توګه پاتې شي.
Abdul Hadi Hadi

ټاکنۍ اوسوله

m agha (2)

گران هېواد افغانستان ولسونه په ۱۳۹۸ل کال  کي د ټاکنو او سولی پروسه پر مخ وړي، زه غواړم پر دی موهمو مسلو خپل ځغلنده نظر څرگند کړم.

درنو دوستانو اول سوله دامريکا د بهرنيو چارو د وزارت استازي زلمي خليل زاد ۹ ځله د طالب استازو سره په دوحه کې ناستی تر سره کړی خو پاېله نه درلوده، د روسی، چين ، پاکستان هيوادو هم د يو شمير کور ناستو افغان مخکنيو چارواکو سره د طالبانو په گډون بی پاېلی ليدنې وکړی ولی افغان اوسنی حکومت څنډې ته وو؟ اوس بيا چين، پاکستان، روسيه او ايران پر امريکا زور اچوي چی افغان سوله پېل شي راتلونکی اونې  دچين  په هيواد کې ناسته کيږي که خبره را ټوله کړو هغه دا چی تر هغه دا ناستی منډې ترړی پاېله نه ورکوي  تر څو چی ددی سولی اصلي خواوی يانې افغان منتخب حکومت، د ملگرو ملتونو امنيت شورا، امريکا، او نور زيدخلی خواوی دافغان سولی د باعزته تل پاته سولی له پاره د اوربند او مخامخ بين الافغاني خبرو زمېنه برابره نکړي دا يي سمه او دره نه لاره ده  که هر څوک دافغان با عزته سولی غوښتونکي وي نوبيا د خپلو شومو مخو د عملي کولو کوښښ نه کوي په تير ۴۱ کلن ناورين د هر هغه هېواد چی خپلی شومې موخې درلودی ټولې نړې ته بربنډې شوي که بشريت اود انستانيت موخی وي نو سوله هم اسانه او باعزته کيدای شي او که خپل شوم پلانونه عملي کول هدف وي بيانو تش ناستی کومه گټه نه لري يوازی دوخت تيرول دي او بس.

دويم ټاکنۍ ،ټاکنۍ دافغانانو خپل روا حق دی هر افغان کولای شي خپل د خوښې نومان ته رايه ور کړي زه هغه څه ليکم چی زما د سترگو ليدلی حال بيانوي زما په اند په دی نړې کې موږ ژوند کوو دافغان ټاکنو بهير تر هر هيواد په اوسني مودرن تخنيک ولاړ وو زه چی کله په احمد شاه بابا مېنه د احمدشا بابا د نجونو ليسی ته ورداخل شوم موخه مې د خپلی رايي استعمالول وو ځکه ما هلته خپل سټيکر وهلی وو هتله په څؤ خونو کې دالفبا د تورو په شکل خونی وی زما نوم يانی  م اول توری وو پر دوه خونو کې د م توری کسان وو په يوه خونه کې زما نوم لست کې پيدا نه شو بلی خونۍ ته رهنمايي شوم هلته زما نوم وو اول نو م ټيکمار شو بيا زما تذکره کي عکس، سټيکر او نور شيا عکس برداري شول، بيا می گوتی ولگولي بيا زما عکس بايومتريک شو وروسته د رايو په پاڼۀ سټيکر نصب او ماته وويل شول د الماری شاته رايه ټيکمار کړه ما دا کار وکړه تر دی شفافه پروسه په دی نړې کې نشته دی زه وايم که څوک په دموکراسی، ولسواکۍ باورمند وي نودا لار تر ټولو غوره او رڼه ده که څوک ولسواکي په زور او زرو تر لاسه کوي د بل په لمسون پروسه بلی خواته بيايي نودا بيا ښکاره دولس او خلکو سره دښمني اودبل د شومو موخو د عملي کولو اود هغوی غلامي ده  . داولسونه نور ويښ او بيدار شوي دوی ددوست او دشمن توپير کولای شي دوی نور د اسلام مقدس نوم څخه د جهاد او ناوړه استفاده کونکي پيژني اوس ددی وخت را غلی چی ټول ولسونه د ملي گټو د خونديتوب له پاره سوله وکړي اودا وران هيواد بيارغونه ترسره کړي.

م اقا شيرزاد