د نړۍ اقتصاد ته د کرونا ویروس اقتصادي شاک یا ټکان

The Economic Shock of Coronavirus on the Global Economy

لیکوال: شفیق الله یوسفزی

د روغتیا نړیوالې ادارې د راپور له مخې کرونا ویروس په لومړي ځل د 2019 کال په ډیسمبر میاشت کې د چین په وهان ښار کې پیژندل شوی. د چین او روغتیا نړیوالې ادارې ازمېښتځیو کې په دې ویروس د اخته کسانو معاینې وشوې او پوهانو دا ویروس د “کرونا” ویروس د کورنۍ بللی دی. تراوسه د کرونا ویروس شپږ ډولونه موندل شوي او دا وروستی یې هم اووم دی. د دې ویروس د لېږدېدو ځای هم وهان ښار کې د سمندري خوړو بازار ښودل شوی دی.

د روغتیا نړیوالې ادارې د وروستیو مالوماتو له مخې د کرونا ویروس له چین څخه د نړۍ 122 هېوادونو ته په ډېرې چټکۍ خپور شوی او تر اوسه 1439516 تنه پرې ککړ دي او 85711 تنه یې وژلي دي.

دا چې د کرونا ویروس د نړۍ کوډ کوډ ته په ډېرې چټکتیا سره خپرېږي نو اکثرو هېوادونو ددې ویروس د خپرېدو د مخنیوي لپاره د عامه روغتیا معیارونه عملي کوي لکه ګربنديز لګوي، ټولنیز واټن عملي کوي، ګڼې ګوڼې مخه نیسي او داسې نور چې دا معیارونه د انسانانو د ژوند د نورو برخو ترڅنګ اقتصاد ته هم سخت زیان اړولی دی. اقتصادي فعالیتونه یې په ټپه ودرولي، اقتصادي وده خورا را ټېټه شوې ده او د نړۍ د اقتصاد څرخ له حرکته لوېدلی دی. د کرونا ویروس د نړۍ اقتصاد ته اقتصادي شاک یا ټکان (Economic Shock) ورکړی او اکثرو هېوادونو خپلې ټولې چارې یوې څنډې ته پرېښي دي او د دې ویروس د خپرېدو مخینوي لپاره په هلو ځلو بوخت دي چې په افغانستان کې د دې ویروس له امله د افغانستان تلپاتې سولې مهم بحث هم څنډې ته شوی دی. څومره چې کرونا ویروس ژر خپرېږي په هماغه اندازه اقتصادي حالت مخ په ځوړ ځي.

د کرونا ویروس اقتصاد شاک (Economic Shock) له امله د نړۍ اقتصاد پدې ډول اغېزمن شوی دی:

  1. په ټولیزه تقاضا کې کموالی (The Decrease in Aggregate Demand): د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي لپاره د ټولنیز واټن ساتل، په کور کې پاتې کېدل، په ګڼه ګوڼې کې نه ګرځېدل… او د روغتیا نړیوالې ادارې لخوا نورې لارښوونې او معیارونه چې د دې ویروس د خپرېدو مخنیوي لپاره شوي دي ددې سبب ګرځېدلی څو ښارونه وتړل شي، سوداګریز سکتورونه خپل فعالیتونه ودروي، خلک کار ته لاړ نشي، ښوونځي، پوهنتونونه او د زده کړو بنسټونه وتړل شي، دولتي او خصوصي ادارې رخصت شي، شخصي کاروبارونو باندې هم منفي اغېز وښندي. د خصوصي سکتور فعالیتونو په ټپه درېدل او په ټوله کې د ګربندیز پلي کېدا له امله په بازارونو کې عمومي تقاضا کمېږي، تولید کمېږي، بې روزګاري لوړېږي، عایداتي سرچینې وچیږي، د پيرلو توان کمېږي او خلک هڅه کوي څو راتلونکي نامعلوم حالت لپاره د تیاري په موخه یو څه سپما ولري او د یو څه سپما لپاره خپل لګښتونه کموي. په ټوله کې د لګښتونو کموالي سره په عمومي تقاضا کې د پام وړ کموالی راځي.
  2. په ټولیزې عرضې کې کموالی (The Decrease in Aggregate Supply): د ټولیزې تقاضا کموالي ترڅنګ ټولیزې عرضې کې هم کموالی راغلی. ګربندیز، د عایداتي سرچینو وچوالی، د کاروبارونو په ټپه ودرېدل، رسټورانټونو، هوټلونو، سیاحت ځایونو، الوتنو، ترانسپورټ سیستم… تړل کېدلو سره د توکو تولید او ویش هم تر ټولو تيټې کچې ته رسېدلی. یوازې د روغتیايي سامان الاتو، درملو او د نارنج جوسو تولید او عرضې کې ډېروالی راغلی دی چې د کرونا ویروس سره د مبارزې لپاره په کارېږي. په یو داسې اقتصادي ناورین کې چې د توکو تولید او ویش کچه ټېټېږي، اړینو توکو ته د خلکو تقاضا لوړېږي او بازارونو ته د توکو ناوخته عرضه کېدلو له امله د توکو بیې لوړېږي.
  3. د صادراتو او وارداتو کمېدل (The Reduction in Export & Import): اکثرو هېوادونو د کرونا ویروس د انتقال مخنیوي لپاره خپلې پولې له نورو سره تړلي دي چې د عامو وګړو د تګ راتګ ترڅنګ یې سوداګري هم بنده کړې ده. د سوداګرۍ کچه ځکه خورا ټیټه شوې ده چې صادرات او واردات له نشت سره برابر دي او یوازې د اړینو خوراکي او طبي توکو سوداګري پر مخ ځي چې هغه هم د اړتیا له مخې تر سره کېږي.
  4. د عامه او خصوصي خدماتو ځنډېدل (The Postponed of Public & Private Services): د کرونا ویروس له امله اکثرو هېوادونو خپل فعالیتونه، خدمات او عملیاتي چارې ځنډولي چې د دولتي چارو ترڅنګ د خصوصي سکتور ټولې چارې ور سره هم ودرېدلي دي. عامه خدمات نشته او ځینې حکومتي چارې ډېر بسیط روان دي، فاریکې تولیدات نه لري، د خدماتو سکتور خدمات نه وړاندې کوي، سیاحت سکتور هم صفر دی، هوټلونو سکتور هم سخت اغېزمن شوی او د سپورت سکتور عایداتي فعالیتونه هم صفر دي. د خصوصي سکتور بندېدو سره د حکومتونو عواید او مالیات را کم شوي ځکه هغه فعالیتونه ډېرې ټیټې کچې ته راښکته شوي چې حکومت ته عایداتي سرچینې وې د مثال په ډول د پولو تړل کېدلو سره واردات نشته نو ګمرکي عواید هم نشته، د فضایي حریم له لارې الوتنې نشته نو مالیات یې هم نشته، دا چې فابریکې تولید نه کوي نو مالیات هم نه ورکوي. د افغانستان د ماليې وزارت وايي چې سږ کال په عوایدو کې به تقربیا 76 میلیارده افغانۍ کموالی راشي.
  5. د ناڅرګند حالت حاکمیت او د باور نشتون (Uncertainty & Lack of Trust): د ویروس له کبله رامنځته شوی اقتصادي ځوړ حالت د ژوروالي، اوږدوالي، سیمه ایزوالي په اړه ناڅرګند حالت او د وګړو د اطمنان نشتون ددې سبب ګرځېدلی څو خلک کره او دقیقه وړاندوینه ونشي کړی او پدې ډول دوی نشي کولای چې د اقتصادي فعالیتونو لپاره کوم ګام واخلي. عام وګړي پدې هم نه پوهېږي چې ایا حکومت به د رامنځته شوي اقتصادي ناورین مخه ونیسي او که به دا حالت اوږدې مودې ته وغځېږي او په خلکو به یې اغیز تر اوږدې مودې شندلې وي. په نړیوال اقتصاد د کرونا ویروس د اغیز له امله د ونډو سترو مارکیټونو کې د ونډو بیې راغورځولي دي. پانګوال ویره لري چې اقتصادي وده به ورو شي او په پانګونې به داسې منفي اغیز وښندي چې کنترولول به یې په لنډمهال کې له امکان څخه لرې وي. د 1987 کال څخه وروسته د ونډو بیې تر ټولو ټیټې کچې ته را ښکته شوي دي. د ونډو پیرونکي په دې ناڅرګند حالت کې د ګټې وړاندوینه نشي کولای او نه د لوړ ریسک یا ګواښ په منلو سره د لږې ګټې په طمعه کیني. اکثرو مرکزي بانکونو د پانګونې د تشویق لپاره د سود کچه ټېټه کړې څو پانګوال پانګونې ته وهڅوي او پدې ډول اقتصادي فعالیتونه خپل نورمال حالت ته راوګرځي او اقتصادي ثبات رامنځته شي.
  1. د بې روزګارۍ او بې وزلۍ کچې لوړېدل (The Increase in Poverty & Unemployment Rate): کله چې ښارونه، سوداګریز مارکیټونه، خدمات او هر څه وتړل شي نو تقربیا ټول وګړي بې روزګاره کېږي. هغوی چې دایمي دندې لري د اقتصادي شاک پدې موده کې به ورته تنخواوې ورسېږي خو پاتې نور ټول وګړي چې په غیرمستقیم ډول په روزګار بوخت وي، له بې روزګارۍ څخه رنځېږي. د ګارډین د راپور له مخې په متحده ایالاتو کې د تېرو دوه اونیو راهیسې لس میلیونه وګړي بې روزګاره شوي دي چې د بې روزګارۍ کچې لوړېدل په کې د 2007-8 کلونو مالي بحران پر مهال د بې روزګارۍ څخه هم چټک ارزول شوی دی. همدارنګه د ملګرو ملتونو په ټوله نړۍ کې د 25 میلیونه وګړو د دندو له لاسه ورکولو وړاندوینه کړې ده.

د کرونا ویروس بې وزلۍ ته هم لمن وهي. د لوړ عایدلرونکو عایدات وچېږي، د ټيټ عایدلرونکي به لا وځپل شي او د مطلقې بې وزلې تر کرښې لاندې وګړي د خپل ژوند په بیه به له اوسني ناورین سره مخته ځي. د بې روزګارۍ لوړېدل په بې وزلۍ مستقیم اغېز لري او د بې روزګارۍ لوړه کچه د عامه شتمنیو د ناانډولې ویش ښکارندوی دی. هر څومره چې شتمني په ناانډوله توکه ویشل کېږي په هماغه کچه په بې روزګارۍ او بې وزلۍ اغیز لري.

  1. د اومه تیلو بیې ټیټېدل (The Decrease in Crude Oil Prices): د صنعتي فابریکو په ټپه ودرېدل، په هوايي او ځمکني سفرونو بندیز، د عامه او خصوصي سکتور تړل او په ټوله کې د اقتصادي چارو ځنډني کېدل ددې سبب ګرځېدلی څو په نړیوال مارکیټ کې د تیلو تقاضا کمه او عرضه ډېره شي او پدې ډول د تیلو بیه له اتلس کلونو وروسته تر ټولو ټیټې کچې ته رسیدلې ده. د بي بي سي د یو راپور له مخې د یو بیلر اومه تیلو بیه 23 ډالرو ته ښکته شوې چې دا د 2002 کال راهیسې تر ټولو ټیټه بیه ده. له سلو ډېرو هېوادونو په هوايي الوتنو بندېز لګولی. د اوپک سازمان او سعودي عربستان غوښتي چې د اومه تیلو په تولید کې به کموالی راوړي څو د مارکیټ عرضه او تقاضا ثبات ومومي او ترڅنګ به د تیلو بیه بیرته لوړه شي خو روسیې دا پرېکړه نده منلې او د تیلو تولید ته یې دوام ورکړی، چې له امله یې د سعودي عربستان او روسیې ترمنځ د نرخ جګړه (Price War) رامنځته شوی.
  2. پڅه اقتصادي وده (Low Economic Growth): د صنعت، ټکنالوژۍ، ترانسپورټ، تیل او ګاز، خدمات، الوتنې، سیاحت، هوټلونو، سپورټ او داسې نورو سکتورونو د فعالیت په ټپه درېدو سره به اقتصادي وده هم په ټپه ودرېږي. د کرونا ویروس له امله د 2019 کال د وړاندوینو خلاف د 2020 کال د هېوادونو اقتصادي وده به پڅه وي. په 2020 کال کې د ټولو هېوادونو اقتصادي وده د دوی د طمعې خلاف کمه ده. هېوادونه اړ دي چې د دومره اقتصادي فعالیتونو او عوایدو د کمېدو ترڅنګ خپله یوه برخه پرمختیايي بودیجه د ویروس سره د مبارزې لپاره ځانګړي کړي، چې دې سره به پرمختیايي کارونه له ځنډ او خنډ سره مخ شي. پانګوال ویره لري چې د دې ویروس له امله به د هېوادونو اقتصادي وده له صفر څخه منفي رقم ته تقرب وکړي او دولتونه به ونه شي کولای چې د اقتصادي ودې مخ په ځوړ حالت مخه ژر ونیسي. د پیسو نړیوال صندوق د مشرې په وینا کېدای شي د کرونا ویروس له امله رامنځته شوی اقتصادي ناورین په 2021 کال کې بیرته ورغېږي.

د پیسو نړیوال صندوق یا IMF د راپور له مخې د کرونا ویروس سره د چین له مبارزې څخه لاندې ټکي زده کولای شو ځکه چې د کرونا له امله رامنځته شوی اقتصادي شاک د 007-82 کلونو اقتصادي بحران په نسبت ډېر ژور دی:

  1. چین وښوده چې د محدودیتونو په لګولو سره کولای شو د کرونا د خپرېدو مخه ونیسو خو په لوړ اقتصادي بیې
  2. د کرونا ویروس له امله رامنځته شوی اقتصادي شاک د 007-82 کلونو اقتصادي بحران څخه ډېر ژور او ګواښوونکی دی
  • پالیسي جوړونکي باید د زیانمن شويو کورنیو او واړو کاروبارونو ملاتړ وکړي څو د اقتصادي ناورین اغیز پرې کم شي

د کرونا ویروس د نړۍ په اقتصاد ژور اغیز لري او د چین پالیسي جوړونکو کامیابه تجربې څرګنده کړه چې د ګټورو پالیسیو له لارې ددې ویروس اغیز په اقتصاد راکمولی شو.

د کرونا ویروس له امله د رامنځته شوي اقتصادي زیان د اغیز کمولو لپاره مهمه ده چې د اغیزمنو کورنیو سره مرستې وشي. چینايي پالیسي جوړونکو نوي پالیسي د بې وزله کورنیو او واړه کاروبارونو د ژغورولو لپاره وړاندې کړې چې په پایله کې د برېښنا بیلونه او مالیات ورته وبښل شول او همدارنګه د دوی مالي ملاتړ لپاره یې دوی ته مالي مرستې او پورونه ورکړي.

د اقتصادي بې ثباتۍ له امله د پيسو په نغدیګۍ کې کموالی راغلی و او مارکیټونو کې هم غیرمنظموالی رامنځته شوی چې اقتصادي شاک سره یې نوره هم مرسته کوله څو اقتصادي بې ثباتي ډېره کړي خو دوی بې ثباتي کنترول کړ. کارخونو او سترو شرکتونو ته یې مالیات وبښل او بانکي خدمات یې ورته مساعد کړل څو د پیسو د نغدیګۍ د کموالي مخه ونیسي، د چین مرکزي بانک د ځانګړي پروګرام له مخې د پور اسانتیاوې برابرې کړې او خصوصي او نیمه خصوصي بانکونو ته یې د پیسو د اړتیا وړ زیرمو کې کموالی راوست. سترو کمپنیو، کارخونو او دولتي شرکتونو پورونو ته لاسرسی پیدا کړ، همدې سره په چین کې د نورمال اقتصادي حالت نښې څرګندې شوې، سترې کمپنۍ او کارخونو خپل ورونه بیرته پرانیستل، ځايي کارکوونکي خپلو دندو ته ستانه شول، په کور دننه هوايي سفرونه بیرته پیل شول او اقتصادي وده مخ په ټوکېدو شوه.

چین پداسې حال کې د کرونا ویروس اقتصادي شاک څخه بیرته په رغېدو ده او اقتصادي چارې یې بیرته مخ په نورمال کېدو دي چې نوره نړۍ بیا د کرونا ویروس سره لاس او ګریوان ده او د نړۍ اقتصاد یې مخ په ځوړ روان کړی. یوه داسې نړۍ چې چینايي توکو ته تقاضا پکې د نشت برابر وي، د چین په زیان ده. نو چینايي پالیسي جوړونکي مجبور دي څو د نړیوال اقتصادي ثبات او ودې څخه ملاتړ وکړي او پدې برخه کې له نړۍ سره خپلې مرستې ونه سپموي. څو نړۍ له کرونا ویروس ځپنې وروسته بیرته لوړې اقتصادي ودې ته مخه کړي.

په درنښت

اعلامیه دارلانشای حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در باره آغاز پروژه تاپی در افغانستان

کابل مورخ  ۷ حوت images۱۳۹۶

 

هموطنان شرافتمند!

چنان که نیک می دانید افغانستان  از نظر اقتصادی و اجتماعی در زمره کشورهای عقب مانده جهان قرار داشته ؛ نا امنی ، فقر، فحشا و فساد  و بی باوری نسبت به آینده همه جا  و همه روز فریاد می کشد.

فاکت های موجود  نشان می دهد که  در نتیجه  فقر ساختاری%39 مردم افغانستان  در زیر خط فقر بسر برده ؛ رشد وسیع بیکاری و گرانی کمرشکن مایحتیاج عمومی اکثریت مردم را از داشتن امکانات زنده گی امروزین محروم ساخته است . نزدیک به هفتاد  در صد نیرو کار مستعد به کار از نعمت کار محروم ؛ و وضعیت اقتصادی حاکم باعث گسترش چشمگیر ناهنجاری های اجتماعی در ابعاد بی سابقه آن شده است . فقر، گرسنه گی ، بیکاری ، جو بی اعتمادی ، مرض ، مرگ و میر ، اعتیاد  و مهاجرت های اقتصادی و… دامنگیر لایه  های میانه و پایینی جامعه شده است.

کارشناسان اقتصاد افغانستان را اقتصاد کم رشد ، مافیایی ،  ناتوان از ایجاد فرصت های شغلی ، تورم زا و در نهایت پدید آورنده نابرابری های بزرگ اجتماعی می دانند.

رشد اقتصادی و اجتماعی ، فقط به کمک های اقتصادی برون است که دولت می تواند به کارمندان اش حقوق بپردازد.نابرابری کشنده دربیلانس حجم صادرات و واردات کشور درجه و ابسته گی اقتصادی کشور را به کالاهای وارداتی نشان می دهد.

افغانستان در سال ۲۰۱۶ میلادی کلاً به ارزش ۵۷۱ میلیون دالر امریکایی  کالا به خارج از کشور صادر کرده است . در حالیکه در همین دوره کشور به ارزش بیش از ۱۵۷۶ میلیون دالر تنها مواد غذایی از خارج وارد کرده است . گزارش ریاست احصاییه مرکزی نشان می دهد  که ازجمله ۸.۲۰ میلیون شهروند کشورکه دردهات بود و باش دارند ، بخش بزرگ آن در زراعت و مالداری مصروف می باشند، ولی  باآنهم افغانستان مجبور است نزدیک به سه چند کل صادرات خود به خارج ، تنها مواد غذایی از خارج وارد نماید.

فاکت های دست داشته از وضع اقتصادی و اجتماعی کشور دربیش از یکنیم دهه گذشته نشان می دهد که اقتصاد کشور اقتصاد وابسته ، کم رشد،  ناتوان از ایجاد فرصت های شغلی ، تورم زا  و پدید آورنده فساد گسترده و  نابرابری های کشنده اجتماعی بوده ، که قربانیان اصلی آن  لایه های ناتوان مردم اعم از کارگران ، کارمندان ، کشاورزان و زحمتکشان  شهر و ده  به ویژه زنان و جوانان می باشند.

هموطنان گرانقدر!

در چنین یک جو بی اعتمادی و یاس ، آغار تطبیق پروژه تاپی درخاک افغانستان یک رخداد مهم بوده ، نشاندهنده این حقیقت است که درنتیجه  روکرد به خرد و منافع جمعی درسطح منطقه  گام هایی سودمندی را می توان  در راه اعتماد سازی ، کاهش  روحیه  خصومت و جنگ  و در نهایت رشد اقتصادی و اجتماعی  و یک آینده بهتر برداشت. با آنکه پس از بگو مگو ها و مداخلات بیشرمانه  چندین  دهه گام عملی در راه تطبیق این پروژه برداشته می شود ، می توان آنرا برای انکشافات منطقه وی و آینده صلح به فال نیک گرفته ،از بازی گران اصلی خواست تا به اقدامات جنگی ، نفرت و بدبینی ، مداخله و ویرانگری پایان داده و با آینده نگری  نقش مسولانه  شانرا در برقراری صلح  پایدار و ثبات در این گره گاه مهم جهانی ایفا نمایند.

تطبیق هر چهار پروژه مهم ( انتقال گاز ، برق ۵۰۰ کیلو وات ، کیبل فایبری و خط آهن پاکستان ـ ترکمنستان )  درچارچوب پروژه  تاپی در داخل خاک افغانستان به سود مردم و آینده بهتر بوده و می تواند در صورت  پیشکش نمودن و تطبیق یک برنامه ملی اقتصادی و اجتماعی  از آن در راه سربلندی و اعتلای کشور استفاده نمود.

حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان کافی افتتاح این پروژه رابفال نیک گرفته وآرزومنداست که تحقق آن طور موفقانه انجام گردد.

حزب ما  منحیث  یکی از احزاب ملی – دموکرات وترقی خواه کشور درهمخوانی با برنامه های رشد اقتصادی ـ اجتماعی  خود پیوسته خواستار سیاست گذاری سالم وعادلانه اقتصادی ، ایجاد سیستم شفاف و قانونمند اقتصادی و اجتماعی با شرکت وسیع مردم بوده ، و تمامی امکانات  دست داشته خود در راه محوری کردن نقش مردم  و نیروهای ملی و مترقی کشور برای دموکراتیزه کردن حیات اقتصادی و اجتماعی  کشور ، رشد و اعتلای سطح زنده گی مردم و برچیدن ستم و بهره کشی بسیج می نماید.

ما از دولت  و مسوولین آن می طلبیم تا :

ـ از عواید بدست آمده این پروژه در جهت رفع  وابسته گی کشور از انرژی وارداتی استفاده ؛ و بخش عمده عواید پروژه تاپی را صرف تولید انرژی پاک و قابل تجدید چون انرژی آبی ، آفتاب ، باد و… نماید.

ـ درجریان تطبیق این پروژه و سایر پروژه های که با موسسات داخلی و خارجی عقد می نماید  به مساله رشد منابع انسانی ، اشتغال و تامین نیازهای پایه ایی مردم توجه داشته ، درموقع استخدام ،  تنها از نیروی کار افغانی استفاده ؛ و آنرا به پیش شرطی با موسسات و کشورهای خارجی تبدیل نماید.

ـ در ساختارها و برنامه های اقتصادی دولت تغیراتی به سود سرمایه گذاری مولد و تامین رشد واقعی برای صنایع  صورت گرفته ، زمینه ها و شرایط لازم حمایه وی برای سرمایه گزاران داخلی فراهم گردد.

ـ چون بیش از ۶۶ در صد بودیجه دولت صرف سکتورهای امنیتی کشور می گردد ؛ لازم است که  نیازهای کالایی ارگانهای امنیتی  و موسسات دولتی توسط مولدین داخلی تامین گردد.

ـ دولت با برنامه های ضد ملی و ناکارای اقتصادی یکنیم دهه گذشته وداع گفته ؛ در تفاهم با نیروهای ملی و مترقی ، اتحادیه ها و نماینده گان کارگران ، کشاورزان ، مولدین کوچک  دریک دیالوگ ملی به جست و جوی راه ها و وسایل سودمند ، پایداری و آینده نگر اقتصادی و اجتماعی  که هدف آن پایان دادن به فقر کشنده بکوشد.

ـ با راه اندازی کمپاین ملی سطح اگاهی هموطنان برای استفاده ازمحصولات داخلی و ملی ارتقا داده شود.

در فرجام در حالی که از آغاز تطبیق  پروژه تاپی در داخل کشور اظهار رضایت می نماییم ، امید واریم تا نیروهای ملی و متعهد  به منافع مردم و سربلندی و اعتلای کشور درعمل مشترک و تلاش های اگاهانه  راه ها و وسایلی را جست و جو نمایند که متضمن  یک آینده بهتر در صلح ، پیشرفت

و عدالت اجتماعی درکشور باشد . تا رسیدن به این آرمان راه درازی در پیش است و حزب ما با وفاداری به آرمان های عالی میهن پرستانه  و انسان دوستی از هیچ تلاشی در این راه دریغ نخواهد کرد.

 

ـ زنده باد کشور محبوب ما افغانستان !

ـ سربلند باد مردم پرافتخار و زحمکتش کشور!

ـ زنده باد صلح ، دوستی و همبسته گی درمنطقه ما و سراسر گیتی !

 

بادرود

پوهاند دکتر محمد داوود راوش

رییس حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان

 

حکومت وحدت ملی تجربه ی ناکام

S.Karmandصمدکارمند

بيش از سه سال از حكومت وحدت ملی سپری ميگردد

اگر از ايجاد چند پروژه اقتصادی بگذريم وضعيت ما با كدام نتايج و دست اورد ها قرار دارد!!؟؟

⁃ جنگ خانمانسوز از مناطق جنوبی افغانستان به مركز و شمال كشور كشانيده شد و طالبان بيشتراز پيش به ترور و وحشت دست يازيدن، طالبان به كشتار مخالفين خويش به بهانه دين و مذهب آنچنان كه ميخواهند ادامه ميدهند.

⁃ مردم هر روز با انتحار، انفجار، راكت و مرمی تروريستان مواجه اند و با ترس و نااميدی شب ها را روز و روز ها را شب ميكنند.

⁃ داعش یکی از رادیکال‌ترین گروه‌های اسلامی بيشتر زمينه يافت که برای رشد نظامی خويش و دركنار طالبان به خشونت و جهالت ادامه بدهد. Continue reading

آفت فساد و ضرورت تصفیه اداره دولتی از نخبه گان یغماگر

داکترحبیب منگل

حبیب منگل

آفت فساد اداری واقتصادی در افغانستان هم چنان ببداد میکند. چنانچه چند روز قبل وزیرمالیه افغانستان در یک نشست خبری مشترک با نماینده ویژه سازمان ملل متحد در کابل می‌گویند که باوجود مساعی در عملی کردن تعهداتش درراستای مبارزه با فساد اداری در نشست بروکسل (۲۰۱۶) عقب مانده است و نماینده ویژه سازمان ملل متحد در افغانستان نیز وضعیت مبارزه با فساد در این کشوررا نامطلوب خوانده است.این درحالیست که چندی پیش اتحادیه اروپا وسازمان شفافیت بین‌المللی نیز از دولت افغانستان خواسته بود که تلاش‌ها برای مبارزه با فساد را بیشتر سازد.
اما این تعهد وتصمیم درصورت تحقق میبابد که قبلا به نخبه گان یغما گر وقهرمانان «جهاد فی سبیل لله» که در طی ۱۶ سال اخیر بر مقدرات افغانستان حاکم ساخته شدند اغاز گردد ولست یک تعداد ومقدار ثروت های انان چندی پیش در شبکه های جمعی به نشر رسید ه است .اغاز گردد . انانی که قبل از به قدرت رسیدن به یک« جیلک » « پکول » و «پتو » داخل کابل شده بودند .و لی اکنون از طریق فساد اداری ؛ اقتصادی ومالی و غارت کمک جامعه جهانی میلیون ها وملیار دها دالر را درداخل وخارج کشوراندوخته اند که نمونه های کوچک تاراج انان در قصر های افسانوی شیرپور به وضاحت برملا میگردد.
بنا بران اداره ء دولتی از نخبه گان یغما گر تصفیه گردد و اقدامات موثر در عرصه تطبیق قانون ضد فساد اداری اتخاذ وعمل گردد ؛ اصل تقوا ؛ شایستگی وکارایی در استخدام مامورین دردولت رعایت شود و مبارزه موثر علیه فساد مالی واقتصادی به عمل اید ؛ شفافيت‌ درتصميمات حكومتي و نظارت مردم بر حکومت ومسئولان امور تامین گردد وبه معشیت کارکنان دولت و تامین آنان به بیمه های صحی ؛ مسکن وحقوق بیکاری و تقاعد ؛آموزش وتخصص توجه مبدول گردد . اما این اقدامات درصورت ایجاد یک حکومت های فساد ستیز وفساد نا پذیر وخدمتگار مردم تحقق یافته میتواند.

 

شماره تازه ماهنامه حقیقت زمان

شماره تازه ماهنامه حقیقت زمان(شماره دوم وسوم سال پنجم/مسلسل 51 و52) ارگان نشراتی حزب متحدملی ترقی مردم افغانستان از چاپ برآمد.علاقمندان میتواند این ماهنامه وزین را درسراسر کشور از انتشارات بیهقی و نیز از دفاتر شوراهای حزبی حزب متحدملی ترقی افغانستان دریافت نمآیند.

دست اندرکاران ماهنامه حقیقت زمان دیده بر راه نظریات،پیشنهادات و انتقادات سودمند و سالم شما عزیزان در راستای بهبود هرچه بیشتر کیفیت این نشریه وابسته به خانواده ترقیخواهان کشور و نیز یاری شما عزیزان قلم بدست با ارسال مطالب ارزنده تان میباشند.

فایل پی دی اف این شماره جهت دانلود در لینک ذیل قابل دسترس میباشد:

ماهنامه حقیقت زمان شماره۵۰ و ۵۱

1