داکتر شير حسن

د پاکستان پښتانه د پوځ تروريستي کردار ته په «لويه جرګه» ځواب وايي

اندرې سېرېنکه د «نېزاويسيمايا ګزیتې» ځانګړی خبريال  18.06.2019

پښتون ژورناليست محمد بلال خان په اسلام آباد کې د نامعلومو ترورستانو له خوا ووژل شو.

د پاکستان پښتانه ددغه ولس د استازو د پراخې غونډې «لوې جرګې» جوړيدو ته تياری نيسي. تمه کيږي چې د لوې جرګې په ترڅ کې به د پاکستان د پوځيانواو د هغوی سره د تړلو جهادی ګروپونود مخ پر زياتېدونکې ترورو پروړاندې د پښتنو د واحد عکس العمل پر ستراتيژۍ بحث او پرېکړه وشي. د «پښتون ژغورنې ملي بهير» سرچينې څخه « نېزاويسيمايا ګزیتې» ته خبر ورکوي چې د پاکستان د حکومت او پوځي ادارې له پاليسۍ څخه د نارضايت لړۍ حتی په پوځي قطعاتو کې هم مخ په پراخېدوده.

وړمه ورځ په اسلام آباد کې مشهور پښتون خبريال محمد بلال خان د نامعلومو ترورستانو له خوا ووژل شو. په پېښور او اسلام آباد کې د «دنېزاويسيمايا ګزیتې»د سرچينو په قول: «محمد بلال خان له هغو ګوتې په شمار خبريالانو له جملې څخه و، چې په ښکاره يې د پښتنو پر وړاندې د پاکستاني پوځيانو له جناياتو پرده پورته کوله، هغه د خواله رسنيو فعال کاروونکی و، په فسبوک کې 30 زره کسانو د هغه ليکنې لوستلې. په ميديايي او ټولنيزو رسنيو کې د هغه ليکنې او خپرونې ډيرې اغيزمنې وې».  په پېښور کې زموږ د سرچينو په قول د محمد بلال خان د قتل تر شا د پاکستان د استخباراتو لاس دی، چې په دې وروستيو کې يې  د پوځيانو او د هغوی تر کنترول لاندې جهادي وسلوالو سازمانونو سره يو ځای د پښتنو د مشرانو او ټولنيز ذهنيت ترور او قتلونه پيل کړي دي. «بلال خان تر وژل کېدو لږ وخت مخکې په خپله فسبوک پاڼه کې په طنزي انداز ليکلي وو: «کېدی شي د پاکستان د استخباراتو نوی مشر به ډير ژر «اميرالمؤمنين» ونومول شي.(«اميرالمؤمنين»- د اسلام د خليفه له مقام سره برابر د ټولو مسلمانانو مشر ته وايي، چې اوس دغه لقب د جهادي – ترورستي ګروپونو د مشرانو لپاره کارول کيږي«ن.ګ»). په دې وسيله بلال په روښانه ډول له داعش او طالبانو(دغه دواړه ډلي په روسيه کې ممنوع دی «ن.ګ») سره د پاکستان د استخباراتو او پوځيانو اړيکو او ملاتړ ته ګوته نيسي. تر دغې خپرونې لږ وروسته بلال ته له کوره تلفون راځي او کور ته په لاره کې هغه د نامعلومو ترورستانو له لاسه په کوڅه کې ووژل شو».

د «ن. ګ» منابع په دې باور دي چې د محمد بلال خان قتل په پاکستان کې ټولو خبريالانو او د رسنيو کارکوونکو ته ګواښ ګڼل کيږي.

د محمد بلال د قتل سره په يو وخت د خيبر پښتونخوا ایالت په باجوړ ښار کې د ملي عوامي پارټۍ په سيمه اييز مشر ګلداد باندې د نامعلومو وسله والو له خوا بريد وشو. د ملي عوامې ګوند منابعو زموږ ورځپاڼې ته وويل:« په چاودنه کې د ګلداد موټر له منځه ولاړ، د هغه د وجود ډير ځايونه ټپي دی خو له نېکه مرغه هغه ژوندی دی. زموږ پر ګوند دا يو نوبتي بريد دی. په وروستيو لسو کلونو کې په ورته بريدونو کې زموږ 120 تنه ملګري، فعالين، ګوندي مشران، وزيران، وکيلان، ځايي مشران او مامورين وژل شوي دي. سره له دې چې په مروج ډول ددغو ټولو قتلونو  او جناياتو مسؤليت طالبان په غاړه اخلي، خو موږ د شواهدو او مدارکو پر بنياد باور لرو چې طالبان يوازې د پريکړو عملي کوونکي دي».  پر ګلداد باندې د بريد مسؤليت لاتر اوسه هيچا په غاړه نه دی اخيستی.

په پښتون ملي غورځنګ کې زموږ  د ورځپاڼې منابع په دې کې شک نه لري چې په محمد بلال او ګلداد باندې د بريدونو تر شا «د پاکستان اصلي واکمنان- پوځي مشرتابه او استخباراتي اداره» ولاړ دی. دغه منابع وایي:«هغوی د پښتنو د اعتراضي فعاليت له قوت او په عمومي ډول د پوځيانو تر کنترول لاندې د عمران خان د حکومت د ټولنيزي- اقتصادي تګلارې په وړاندې د هيواد د اوسيدونکو د عام نارضايت څخه په ويره کې دي. په دې وروستيو کې د ښکاره شويو معلوماتو له مخې د خلکو پراخ اعتراضي مزاج د پاکستان د پوځ قطعاتو ته هم نفوذ کړی دی. پوځيان هڅه کوي چې د طالبانو اونورو ترورستي ګروپونو د کراېې او استخدام پواسطه د ترور او دهشت د تکتيک په عملي کولو د عام اعتراض څپه وځپي. د ترور او دهشت د هدف په توګه تر ټولو دمخه هغه څوک انتخابيږي چې د پښتنو په منځ کې ډير مشهور وي او پر ټولنيز ذهنيت قوي اغيز ولري».

 په اسلام آباد او پېښور کې د «ن. ګ» سرچينې وايي چې د پاکستان پر پښتنو باندې د فشار يوه بله وسيله په شمالي وزيرستان کې د ګرځبنديز يا نظامي حالت اعلان دی. زموږ منابع وايي «ګرځبنديز – په حقيقت کې د «پښتون وژنې اجازه نامه ده» چې د پاکستان نظامې ادارې صادره کړې ده. خلکو ته نه يوازې اجازه نه ورکول کيږي چې په ټاکل شوي وخت له خپله کوره کوڅې ته ووځي، بلکې هغوی ته د عاجلو روغتيايي مرستو رسولو لپاره د امبولانس د راغوښتلو اجازه هم نشته. خلک له کور څخه د کوڅې پلو کړکيو ته هم نه شي نږدې کيدی. څوک چې د کور د انګړ له سوريو د کوڅې ننداره کوي، له خبره پرته د مرميو له خطر سره مخ دی. يوازې په څو وروستيو ورځو کې په شمالي وزيرستان کې درې ماشومان او يوه حامله مېرمن له دې کبله مړه شول چې د لومړنيو طبي مرستو امکانات ورباندې پرې شوي وو. اوس پوځيان ددغې ميرمنې خپلوانو ته په ګواښ سره وايي چې اواز پورته نه کړي او خپل مړی دې په هديره کې نه،  بلکې د خپل کور په انګړ کې خاورو ته وسپاري». لکه پخوا چې مو ويلي وو، بيا  يادونه کوو چې په شمالي وزيرستان کې ګرځبنديز تر هغه وروسته وضع شو چې پاکستاني پوځيانو د مې مياشتې په 26 نېټه خړکمر ته نږدې د پښتون ژغورنې غورځنګ د پلويانو په سوله اييزه مظاهره ډزې وکړي. هغه وخت د مختلفو راپورونو له مخې له 18 تر 23 کسان ووژل شول، د پښتون ژغورنې غورځنګ مشران او د پاکستان د ملي اسامبلې وکيلان علي وزير او محسن داوړ زندان ته واچول شول.

د پوځيانو د زور زياتي په ځواب کې د پښتون د ملي غورځنګ مشرتابه له شمالي وزيرستان څخه د پاکستان د پوځ د قطعاتو د وتلو غوښتنه وکړه او د رمضان د مبارکې مياشتې په پای کې يې د پراخو اعتراضي مظاهرو اعلان وکړ.

 د پښتون ژغورنې تحريک مشرتابه ته نږدې سرچينې «ن. ګ» ته وويل: «وروسته پريکړه وشوه چې د اعتراضي حرکتونو تکتيک بدل شي. د ملې عوامي پارټۍ د مشرتابه په وړانديز وپتيل شوه چې د اعتراضي حرکتونو پيل وځنډول شي. تر هرڅه دمخه دې د هيواد دټولو پښتنو د استازو لويه جرګه راوبلل شي، چې د ټول ولس د ملاتړ رايه تر لاسه شي. په پام کې ده چې د ولس د استازو د جرګې په ترڅ کې د کار واحده ستراتيژي، د اعتراض سياسي پروګرام او د مبارزې ټاکلي اهداف تدوين او تصويب شي».

د لوی جرګې د تدوير وخت لاتر اوسه پټ ساتل شوی دی، خو د ټولو پښتنو  د استازو د پراخې غونډې د جوړيدو ځای ټاکل شوی دی، جرګه به په پېښور کې د  «باچا خان مرکز» په انګړ کې جوړه شي، چې د ملي عوامي پارټۍ ملکيت دی. دا هم څرګنده شوې ده چې د لوی جرګې د رابللو فکر د پښتنو د ټولو سياسي ګوندونو او ټولنيزو سازمانو له خوا تاييد شوی او ملاتړ يې شوی دی. د جرګې په کار کې د خيبر پښتونخوا، بلوجستان، د هيواد له نورو سيمو او همدارنګه د پاکستان له ټولو ښارونو څخه د پښتنو د غټو ټولنو استازي  برخه واخلي.

د پښتون ژغورنې غورځنګ له مشرتابه څخه «ثنا اعجاز» زموږ خبريال ته وويل: «موږ پښتانه غواړو هغه حقوق مو په عمل کې پلي شي چې د پاکستان په اساسي قانون کې ټاکل شوي دي. موږ له همدې کبله مجبور شوي يو چې پاڅېږو او خپل حقوق وغواړو ، د تروريزم له تورو قواوو څخه خپل خلک او خپله خاوره وژغورو، هغوی چې موږ يې د مرګ له ګواښ سره مخامخ کړي يو. موږ به د تورتم قواوو ته اجازه ورنه کړو چې بيا زموږ د خلکو او ټولو نړيوالو له ژوند سره لوبې وکړي، موږ د هر ډول تروريزم او اکستريميزم  پر خلاف يو، موږ غواړو په يوه متمدنه ټولنه کې ژوند وکړو چې د دموکراتيکو اصولو پر بنسټ د ټولو اتباعو حقوق په کې يو شان وي. نړيواله ټولنه بايد په پاکستان فشار راوړي چې د بشر د حقوقو منشور او د هيواد اساسي قانون مراعت کړي، دا به زموږ په هيواد کې د دموکراسۍ ملاتړ او ساتنه وي».

د ثنا اعجاز په قول «دپښتنو وينه تويونه»نه يوازې په خيبر پښتونخوا کې روانه وه او روانه ده: « ترورستي ډلې د دوه طرفه تېري چړې په توګه وکارول شوې چې د «ډيورنډ خط» په دواړو خواوو کې زموږ وينې توی کړي. د امريکا 33 ميليارده ډالره هغه چا ته ورکړل شو، چې اسامه بن لادن ته يې د پټېدو ځای ورکړ. دوي غواړي دغه پيسې د بيا ځل لپاره د ويني تويولو او د پښتنو او نړيوالو د بیا غولولو لپاره وکاروي».

ثنا اعجاز زياتوي: موږ د هغه سياست پر ضد  ولاړ يو او تل به ودريږو، چې زموږ د خلکو وينې تويوي، په پښتنو، بلوڅو، سنديانو، سيرايکو او نورو ديني اقليتونو ظلم او ناروا کوي. موږ په 21 پيړۍ کې ژوند کوو، نو  د تروريزم پر بنياد به هيڅ ډول سياست ته هيڅکله ددې اجازه ورنه کړو چې بيا غلبه پیدا کړي، بيا زموږ کورونه وران کړي او بيا په سيمه او نړۍ کې سوله او ثبات وګواښوي».

هغه وايي«دپښتون ژغورنې غورځنګ» په پاکستان کې د ملي مبارزې محصول دی چې د تيرې پيړۍ په اوږدو کې روانه وه. ددغې مبارزې په رڼا کې ځوان نسل وهڅېده چې د تروريزم پر بنسټ د جوړ شوي سياست په وړاندې د ګډ مقاومت پلاتفورم جوړ کړي. په «پښتون ژغورنې غورځنګ» کې  د ښځو او ماشومانو په شمول د ټولنې ټول طبقات او قشرونه ونډه لري.  تروريزم ټول پښتانه وځورول، خو پښتنو يې پر وړاندې د ټولنيزو ستوونزو د حللارې په توګه د عدم تشدد ستراتيژي  غوره کړه».

ثنا اعجاز زياتوي: « موږ هغه دولت ته د شک په سترګه ګورو چيرې چې د تروريزم ، د خلکو د تښتولو او وژلو ځای وی. هلته چې زموږ  شتمني، کورونه ، کلي او ښارونه ويجاړ او زموږ کلتور او معنوي هستي ولوټل شي او پښتانه په نژادې تبعیض تر نورو خوار، ‌ذليل او د تروريزم قرباني شي. په پاکستان کې د دموکراسۍ پلويان، مدني ټولنه او د بشر د حقوقو د دفاع سازمانونه بايد په هيواد کې د دموکراسۍ پر بنسټ د سياسي سيستم د جوړښت او روښانه راتلونکي په خاطر د تروريزم، ظلم، ناروا، دهشت او وحشت پر  بلا د بري لپاره يو ځای اواز پورته کړي».

ثنا اعجاز وايي: « نن په ټول پاکستان کې هر ځای زموږ ګڼ شمير فعالين نيول کيږي او يا تر تعقيب لاندې دي، ډيری مجبور دي چې پټ شي، د هغوی نومونه د تعقيب په تور لست کې شامل دي. خو سره له دې موږ نه نهيلي کيږو او ډير ژر به د اعتراضونو او سوله اييز مقاومت  نوې څپه پيل کړو».

زموږ د سرچينو  په باور د ثنا اعجار افکار او نظريات تر ډيره حده ښايي د پښتنو د مقاومت د هغه سياسي پروګرام بنسټ

 . وي، چې په پېښور کې د پښتنو د راتلونکې لويې جرګې استازي به بحث ورباندې کوي.

ه 

لیکونکی شیر حسن حسن

2.6.2019
د مسکو چاپ «نېزاويسيمايا ګزيته»« независимая газета» د مې د 30 نېټې ګڼه کې لاندې مطلب خپور کړیدی. ژباړه يې دلته او اصل يې په لينک کې ولولئ.

اندرې سېرېنکه « د نېزاويسيمۍ ګزيتې(ن.ګ.) ځانګړی خبريال »

د پاکستان په خيبر پښتونخوا ايالت کې د «پښتون ژغورنې» احتجاجيه غورځنګ چې قوت يې هره ورځ مخ پر زياتېدو دی ، مشرانو يې له اسلام آباد څخه غوښتي دي چې له شمالي او جنوبي وزيرستان څخه دې د پاکستانې پوځ ټول قطعات وباسي.
په دغو اداري واحدونو کې چې اوسېدونکې يې په اساسي ډول پښتانه دي ، ټولنيز سياسي حالات په دې وروستيو کې د پاکستاني پوځيانو د ناوړه کړنو له کبله ډير ترينګلي شوي دي . «د پښتون ژغورنې غورځنګ » ( (PTM پلويانو همدارنګه خبر ورکړی دی چې د روژې دمبارکې مياشتې په پای کې به په خېبر پښتونخوا کې پراخو احتجاجيه مظاهرو ته راووځي. د نېزاويسيمۍ ګزيتې (ن.ګ.) سرچينې خبر ورکوي چې د اپوزيسيون ټولو ګوندونو ددغه احتجاج ملاتړ کړی دی او د پاکستان په ټولو غټوښارونوکې دمدني عدم اطاعت مظاهراتو ته تياری نيول کيږي.
په پاکستان کې دوه ګونی سياسي بحران په سرعت شدت مومي. لومړی، «د پښتنو بحران» د روان کال د مې په ۲۶ هغه وخت راوپاريد چې پاکستاني پوځيانو په شمالي وزيرستان کې د«پشتون ژغورنې غورځنګ» ( (PTM په بې وسلې مظاهره کوونکو ډزې وکړې. لکه څنګه چې زموږ ورځپانې «ن. ګ.» خبر ورکړی و ، د«پشتون ژغورنې غورځنګ» څو سوه فعالين چې د پاکستان دځانګړو امنيتي ځواکونو له خوا د بشر له حقوقو د سرغړونې او د ملکي وګړو د ځورولو په وړاندې يې احتجاج کړی و د «خړ کمر» کنترول پوست ته نږدي پاکستاني پوځيانوپه ډزو وويشتل. د مختلفو سرچينو د خبر له مخې له ۱۸ تر ۲۳ کسان وژل شوي او ترشلو زيا ت زخميان دي، خو د تلفاتو او زخميانو دقيقه شمېرنه تر اوسه ځکه ناممکنه ده چې تر پېښې وروسته پاکستاني حاکميت ژر ترژره په شمالي وزيرستان کې نظامي حالت اعلان کړی او د انترنټ او تلفون اړيکې يې پرې کړې دي. ځايي خبريالان چې هڅه کوي د مې د ۲۶ نېټې د تراژيدۍ او تر هغې راوروسته پېښو رښتينی حالت روښانه کړي تر تعقيب او تهديد لاندې دي.
د «ن. ګ.» د سرچينو د خبر له مخې د «خړ کمر» پوستې ته نږدې پر احتجاجي مظاهرې تر ډزو وروسته پاکستاني قواوو د ملي اسامبلۍ دوه وکيلان او د «پشتون ژغورنې غورځنګ» مشران «علي وزير» او «محسن داوړ» نيولي دي. دا خبره معلومه ده چې دواړه وکيلان تر اوسه بنديان دي. ويل کيږي چې «محسن داوړ» شديد زخمي دي.
د « پشتون ژغورنې غورځنګ» يوې فعالې « ثنا اعجاز» زموږ خبریال ته په انترويو کې وويل : «سره له دې چې علي وزير او محسن داوړ ساده خلک نه دي، موږ په هر صورت د هغوی د ژوند او روغتيا په هکله انديښمن يو. د هغوی کورنۍ هم اندېښمنې دي، په ځانګړي ډول د علي وزير مېرمنه ډيره انديښنه کوي، ځکه چې علي وزير د شکرې ناروغي لري، سږي يې هم ناروغ دي ، هغه دوامداره علاج او ځانګړې دوا ته ضروروت لري».
د ثنا اعجاز په خبره « وکيل علي وزير او هغه کورنۍ د خپلو قربانيو له وجې په ټول وزيرستان کې پراخ شهرت لري»: « دا اول کال او اول ځل نه دی چې علي وزير او د هغه کورنۍ په وزيرستان کې د جګړه مارو او دهشتګرو د موجوديت په وړاندې د دوی د غوځ مخالف دريځ له وجې له سختو کړاونو سره مخ کيږي. له دهشتګرو سره د مخالفت له وجې علي وزير دخپل پلار، ورور، کاکا او تره زامنو په شمول د خپلې کورنۍ ۱۷ کسان له لاسه ورکړي دي. د هغه کورني بزنس او روزګار د دهشتګرو او پوځيانو له دواړو خواوو له منځه يوړل شو».
د «ن. ګ.» د سرچينو په قول د مې تر ۲۶ وروسته د پښتنو فعالينو احتجاجونه په پېښور، سوات، ميرانشاه، مداخېلو، بنو او ډير نورو ښارونو کې ادامه لري. پاکستاني پوځيان هر ځاي د مظاهرو په وړاندي د وسلو د استعمال تر کچې سخت چلند کوي اوله دې کبله د «پښتني احتجاج» د برخه والو قرباني مخ په زياتېدو ده. داسې معلومات هم شته چې د مظاهرو تر سرکوبولو وروسته پاکستاني پوځيانو د مظاهرو زخمي فعالين له ځانه سره خپلو قرارګاوو ته وړي دي . د «ن. ګ.» سرچينې زياتوي چې : « ددغو خلکو برخليک غمجنونکی دی. د«PTM» د يوه مشر عبدالله ننګيال په وينا په مداخېلو کې همداسي وشول . پوځيانو زخمي مظاهره چيان له ځانو سره خپلوقشلو ته يوړل چې وروسته هره ورځ يو زخمي ژوند له لاسه ورکاوه. ځکه دغه پوځيان روغتون نه لري او هلته له زخميانو سره طبي مرسته نه شته. د مثال په ډول همدا نن د مې 30 پوځيانو په مداخېلو کې د دوو زخمې شوو مظاره چيانو مړي خپلو خپلوانو ته ورکړل. په عين وخت کې پوځيان دغو قربانيانو هرې کورنۍ ته د مړو د تکفين او تدفين لپاره دوه سوه زره روپۍ ورکوي او له هغوی څخه غواړي چې خپل مړي حتا د جنازې له لمانځه پرته خپ و چوپ خاورو ته وسپاري» .
د «ن. ګ.» سرچينې وايي چې د پاکستاني پوځيانو بې رحمانه چلند په پښتنو کې د نفرت څپه وزيږوله :« له همدې کبله پښتنو پتيلې ده چې د روژې په پای کې د جون له ۶ وروسته د ښارونو سړکونو او ميدانونو ته ووځي او دا هم ممکنه ده چې د مې د ۲۶ نيټې پر خلاف دا ځل سوله اييز احتجاج په غیرسوله اييزه نښته بدل شي».
د «پشتون ژغورنې غورځنګ» مشران نن ورځ هڅه کوي چې په خيبر پښتونخوا کې د پېښو د احتمالي منفي پرمختګ مخه ونيسي. له همدې کبله د اسلام آباد په وړاندې د هغوی غوښتنه راپورته شوې ده چې د پښتنود عذاب او پارولو د اصلي عامل په توګه دې ژر تر ژره له وزيرستان څخه د پاکستان پوځي قطعات وباسي او د هغوی ځای دې د ځايي پوليسو ټولګيو ته ورکړل شي. داسې ښکاري چې په پښتنو کې د پاکستاني پوځ سوله اييزحضور نور ممکن نه دی.
په پاکستان کې «پښتني بحران» نن د دوهم « پراخ ملي بحران» پر بستر انکشاف کوی، چې د عمران خان د کابينې د ټولنيزې اقتصادي پاليسۍ د ناکامۍ له وجې رامنځته شوی دی. «د نړيوال بانک د شپږ ميليارده ډالرو قرض د حتمي شرط په توګه» ددغه بانک تر کنترول لاندې د عمران خان پيل شوي اصلاحاتو پاکستانۍ پيسه په بيساري ډول بې ارزښته کړې ده. که څه وخت دمخه يو امريکايي ډالر په۱۰۰ روپۍ و، نن دادی په ۱۵۰ روپۍ دی. دغه خبره په خپل نوبت د خوراکې او مصرفي موادو د قيمتونو د لوړېدو باعث شوه، د معاشونو او ټولنيزو اعانو ارزښت او په عمومي ډول د اکثريت خلکودژوند سطحه ډيره راټيټه شوه. په پاکستاني ټولنه کې د مرکزي حکومت په وړاندې د خلکو نارضايت په سرعت سره زياتېدونکی دی، د هغه سياست د هيواد داوسيدونکولپاره ډير قيمتي تماميږي.
دپراخ ملي ټولنيز بحران په دغه زمينه کې د مې په ۲۶ تود شوی «پښتني بحران » کولی شي د غټې سياسي چاودنې د چالانوونکي ميکانيزم رول ولوبوي. او له امکانه لرې نه ده چې دغه چاودنه به نه يوازې په پاکستاني پښتونستان کې پراخ ولسي پاڅون رامنځته کړي، بلکې په ټول پاکستان کې به عمومي احتجاج راپورته کړي او لا به د عمران خان د حکومت د سقوط باعث شي. په پاکستان کې د اپوزسيون قواوې همدا اوس د «پښتني بحران» په زمينه کې د اسلام آباد د حکومت او هغه تر شا د مهم سياسي قوت په توګه د پاکستاني پوځ د سياسي تګلارې په وړاندې خپل نارضايت ښکاره کوي. اوس ددغه اپوسيون مرکز د پاکستان ملي پارالمان دی. هلته همدا اوس د اپوزسيون دهغو ګوندونو تر منځ د نږدې کېدو مشورې روانې دي چې د ملې اسامبلې د وکيلانو په وړاندې د پوځيانو له اختناق څخه ناراضي دي.
د «ن. ګ.» د سرچينو د خبر له مخې په ملي اسامبلۍ کې د پاکستان د پيپل پارټۍ وکيل قمر نويد د مې په ۲۸ د ملي اسامبلۍ په عمومي غونډه کې د وزيرستان د وکيل علي وزير د بندي کولو پر ضد وينا وکړه: « هغه وکيلانو ته « د ملي اسامبلې د داخلي چارو د اصولو او کړنلارې» ۱۰۳ او ۱۰۵ ماده ولوستله. هلته ويل کيږي چې د پارالمان رئيس بايد د پارالمان د کوم وکيل د نيول کېدو په صورت کې خبر وي او هغه په خپل نوبت د پارالمان وکيلان د مسئلې له جريان او پرمختګ څخه خبر کړي».
ثنا اعجاز « ن. ګ.» ته وويل چې تر نن ورځې د اسلامپالو ګوندونو په شمول د پاکستان ټولو سياسي ګوندونو د پاکستاني پوځيانو له خوا پر علي وزير او د «PTM» پر نورو فعالينو بريد او د هغوی بندي کول غندلي دي. عوامي نشنل پارتۍ له خپلو پلويانو هيله کړې ده چې د زخميانو پوښتنه او د بنديانو ملاتړ وکړي. د پاکستان مسلم ليګ د نوازشریف څانګې استازي د ملي اسامبلۍ په غونډه کې غوښتنه وکړه چې د خړ کمر په پېښه کې د پوځيانو د زور زياتي د څېړلو او د حقايقو د راسپړلو لپاره دې پارالماني هيئت وټاکل شي. د پاکستان دنشنل پارټي سناتور رضا رباني ددغې ستونزې د سياسي هوارۍ په باب څرګندونې وکړې، چې دولت دې د «PTM» له فعالينو سره د سياسي ډيالوګ له لارې د «خپل پاکستاني ملت د خپکانونو» مسئله هواره کړي. د لاهور چپې جبهې هم د علي وزير بنديتوب وغانده او د هغه د ژر خوشې کيدو غوښتنه يې وکړه. لنډه داچې دپاکستان حاکم ګوند «تحريک انصاف» پرته، دپاکستان نورو ټولو ګوندونو د پښتنو د سوله اييز سياسي تحريک ملاتړ وکړ. د «ثنا اعجاز» په قول « د پاکستان د بشر د حقوقو کميسيون هم هيله څرګنده کړې ده چې د مې د ۲۶ نېټې دپېښو د څېړلړ او د حقيقت د پيدا کولو لپاره دې ژر تر ژره پارالماني کميسيون جوړ شي» .
د «ن. ګ.» د منابعو په قول « د روژې په پای کې په پاکستان کې د سياسي ترينګلتيا نوې څپه ضرورې راتلونکې ده: « لاتر اوسه ددغه سوال مخه خلاصه ده چې په کومو حدودو کې به دغه تريګلتيا شکل ونيسي- ايا دابه په پارالمان کې د سياسي ګوندونو د همغږۍ په چوکاټ کې محدوده شي او که به نه يوازې د پښتني سيمو، بلکې د نورو لويو ښارونو لارو او ډګرونو ته ووځي او د احتجاج لوی اقدامات به له وسله والو قوتونو سره نښتو ته ورسيږي».
د «ن. ګ.» د معلوماتو له مخې په پاکستاني بلوچستان کې ګڼ شمير مدني فعالان د پښتون ژغورنې غورځنګ ملاتړ ته تيار دي. د سر چينو له قوله « په حقيقت کې د بشر له حقوقو تيرې او د پوځيانو د زور زياتي له نظره د بلوچستان حالات تر وزيرستان لا نور هم بد تر دي. نن په پښتونخوا او بلوچستان کې د پښتنو او بلوڅو د صبر کاسه ډکه ده. د هغوی په سينو کې د هغه ظلم ،ستم، شکنجو او سپکاوي د بدل اخيستلو قهر او غوسه په شدت مخ په زياتېدو ده، چې پاکستاني پوځيانو د ملکي سوله اييزو وګړو په وړاندې تر سره کړي دي. ددې احتمال شته چې يوازې په سوله اييزو حدودو کې دغه احتجاج ايسارول او کنترول به غير ممکن وي».